Басты бет

Қазақстандағы автожол саласы қалай дамып жатыр

Елімізде автожол саласы қарқынды дамып келеді. Соңғы деректерге сүйенсек, жақсы және қанағаттанарлық жағдайдағы республикалық маңызы бар автожолдардың үлесі 88%-ға және жергілікті маңызы бар автожолдардың үлесі 71%-ға дейін жеткен. Ал, жалпы, 2021-2025 жылдар аралығында автожол саласында республикалық маңызы бар 12 мың шақырым автожол салынып, реконструкцияланады деп жоспарланып отыр. Нәтижесінде, жыл сайын 200 мың адам жұмыспен қамтылады. Сонымен бірге, 2025 жылға дейін еліміздегі барлық жолдар жол бойындағы қызметпен қамтамасыз етіледі. Еліміздегі автожол саласының дамуы, енгізілетін жаңа технологиялар, ақылы жолдар және болашақта жүзеге асатын жобалар туралы Strategy2050.kz тілшісінің материалында. 

Елімізде автожолдардың жалпы ұзындығы - 96 мың шақырым. Оның ішінде 25 мың шақырымы — республикалық маңызы бар күре жолдар, ал 71 мың шақырымы — жергілікті жолдар. Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігінің мәліметінше, 2021-2025 жылдар аралығында автожол саласында республикалық маңызы бар 12 мың шақырым автожол салынып, реконструкцияланады. 

 Ал, 2020 жылға дейін республикалық маңызы бар 13 мың шақырым автожол қайта жаңартылды. Биыл республикалық жолдардың 4,7 мың шақырымында жол-құрылыс жұмыстары жүргізіліп жатыр. 3,6 мың шақырым автожол салынып, қайта жаңартылылуда. 

 Жыл қорытындысы бойынша, 2,2 мың шақырым автожолды пайдалануға беру, 1,2 мың шақырым жолды ашу жоспарланған. Қазіргі таңда 1,1 мың шақырым жолда орташа және күрделі жөндеу жұмыстары жүргізілуде. 

 

мемлекеттік бағдарлама

"Нұрлы жол" бағдарламасының іске асуы

Мемлекеттік бағдарламаның бірінші бесжылдығын аяқтау қорытындысы бойынша, жақсы және қанағаттанарлық жағдайдағы республикалық маңызы бар автожолдардың үлесі 88%-ға және жергілікті маңызы бар автожолдардың үлесі 71%-ға дейін жеткізілді

2021 ЖЫЛЫ ЖЕРГІЛІКТІ ЖЕЛІНІ ДАМЫТУҒА

301 млрд тг

Жалпы пайдаланымдағы автожолдардың 9,8 мың шақырымы құрылыс, реконструкция және жөндеу жұмыстарымен қамтылған

 


"Нұрлы жол" жобасы

2021 жылы жергілікті желіні дамытуға республикалық бюджеттен қаржыландырудың жалпы көлемі және жергілікті бюджетті ескере отырып, қаржыландыру паритеті бойынша 301 млрд теңгені құрайды:

• облыстық және аудандық маңызы бар жолдарға 163 млрд теңге

• республикалық маңызы бар Нұр-Сұлтан, Алматы және Шымкент қалаларына 138 млрд теңге

2021 жылғы қаңтар-қазан айларындағы қорытынды бойынша келесі жұмыстар аяқталды:

Республикалық желіні салу және қайта құру шеңберінде 1,4 мың км жолдағы жұмыстар 


Жыл соңына дейін 2,2 мың шақырым жол 


күрделі және орташа жөндеу жұмыстары бойынша 452 км жол


"Нұрлы жол"

Жол құрылысына қанша инвестиция тартылды?   

«Нұрлы жол» мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде 2015 жылдан бастап республикалық желідегі автомобиль жолдарын салу және реконструкциялау жөніндегі жобаларды іске асыруға халықаралық қаржы институттарынан жалпы сомасы $3,9 млрд-тан астам инвестиция тартылды.


Соңғы жылдары мемлекеттік-жекеменшік әріптестік аясында автожол саласына ҮАААЖ құрылысы, «Нұр жолы» ӨБ жаңғырту және ақылы жол жүйесін енгізу сияқты жобаларға $1 млрд инвестиция тартылды..

Нұрлы жол

ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ЕНГІЗУ

Жол саласында бірқатар жаңа технологиялар мен материалдар енгізілген. Олар құрылыс жұмыстарын жүргізуді жеделдете отырып, сондай-ақ автомобиль жолдарының сапасын арттыруда.  Жаңа технологиялар мен материалдарды енгізудің негізгі мақсаты – сапаны жақсарту, құн мен энергия шығынын азайту, сонымен бірге автомобиль жолдарындағы қауіпсіздік пен жайлылықты арттыру және экологияға кері әсерді азайту.

қиыршықтасты-мастикалық полимерасфальтобетоннан жасалған жабындар құрылысы


энергия үнемдейтін қоспаларды қолдана отырып, "Жылы асфальтбетондар" технологиясы


кеуекті-мастикалық асфальтбетон


жол төсемі негізіндегі топырақты тұрақтандыру технологиясы


«Суық ресайклерлеу» технологиясы


геосинтетикалық материалдар


тозудың қорғаныш қабаттары 


"Нұрлы жол"

2022 жылы автомобиль жолдарын салу және күтіп ұстау  

2022 жылы 3,8 мың шақырымды құрылыс пен қайта жаңғыртумен қамту жоспарланып отыр. Ал, қысқы күтіммен барлығы 24,9 мың км қамтылатын болады.  

Жалпы ұзындығы 3 022 км болатын Талдықорған – Өскемен (768 км), Қарағанды – Балқаш (363 км), Бурылбайтал – Күрті (228 км), Күрті – Қапшағай (67 км), Ақтөбе – Қандыағаш (100 км), Атырау – Астрахань (217 км), Үшарал – Достық (124 км), Меркі – Бурылбайтал (120 км), Қостанай – Денисовка (19 км), Шамалған жол өтпесі (6 км), Петропавл – РФ шекарасынан Қорғанға (31 км) апаратын автожолдарының ағымдағы жобаларын іске асыру жұмысы жалғасады. Олар жыл соңына дейін аяқталуы тиіс. 

 Сонымен қатар, Атырау – Орал (519 км), Қызылорда – Жезқазған (427 км), Ақтөбе – Ұлғайсын (262 км), Подстепное–Федоровка (144 км) учаскелерін қайта құру бойынша жаңа жобаларды бастау жоспарланған.

Қазіргі уақытта автожолдарды қысқы кезеңде күтіп-ұстауға дайындық жұмыстары аяқталуда. «Қазақавтожол» ЖШС бойынша қысқы техника саны 772 бірлікті құрайды. Сонымен қатар өндірістік базалар дайындалған.  

 

"Нұрлы жол"

Жол бойындағы сервисті дамыту  

Бүгінгі таңда республикалық маңызы бар жолдардың бойында жол бойы сервисінің 1738 объектісі орналасқан, оның ішінде 1093 ұлттық стандартқа сәйкес келеді. Республикалық маңызы бар автожолдарды жол бойындағы сервис объектілерімен қамтамасыз ету мақсатында жол бойындағы сервистің жаңа объектілерін салу және қолданыстағыларын ұлттық стандартқа сәйкес келтіру бойынша жұмыстар жүргізіліп жатыр.

Бұдан басқа, биылғы жылдың соңына дейін 71 бірлік жаңа сервис объектісі орнатылады. 2025 жылдың соңына дейін 400 бірліктен астам объектілер орнатылады, сондай-ақ қолда бар барлық сервис объектілері ұлттық стандартқа сәйкестендіріледі.

Бейбіт Атамқұлов

ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрі

2025 жылға дейін қосымша 400-ден астам заманауи нысан салынады. Сонымен қатар, министрлік жол бойындағы сервисті дамыту бойынша әкімшілік тәсілдерді қолданады. Яғни, өз тарапынан сервис объектісін орналастыруды келіседі. 

Жол бойындағы сервис объектілерін дамыту, ең алдымен, әкімдіктердің құзыретінде, өйткені бұл бизнестің дамуына әсер етеді. Жол бойындағы сервисті дамытуға байланысты мәселелерді шешу үшін жергілікті атқарушы органдар мен бизнес-қоғамдастықтың бірлескен іс-қимылы талап етіледі.

 

"Нұрлы жер"

Ақылы жолдарды енгізу

«Нұрлы жол» мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде 2025 жылдың соңына дейін республикалық маңызы бар ақылы өзін-өзі ақтайтын автожолдардың үлесі жалпы ұзындықтың 45%-ын немесе 11 мың км құрауы тиіс. 

Бірінші кезеңде ұзындығы 5,8 мың км автожол учаскелерінде жүріп өту үшін ақы алу жүйесін енгізу жоспарланған. Бастапқыда ақылы жол ұзындығы 1,8 мың км бірінші санаттағы автожол учаскелерінде енгізілетін болады. Осы учаскелердегі төлемақы мөлшерлемелері 1 км үшін 5-тен 25 теңгеге дейінгі мөлшерде бұрынғы деңгейде қалады. Алымның жоспарланған сомасы 17,3 млрд теңгені құрайды, қаражат оларды күтіп ұстауға бағытталмақ.

Бір бағыттағы барлық маршрут үшін жол жүрудің нақты құны

Жеңіл автокөліктер – 190 теңге



16 орынға дейінгі автобустар және жүк көтергіштігі 2,5 тоннаға дейінгі жүк автомобильдері – 940 теңге



32 орынға дейінгі автобустар және жүк көтергіштігі 5,5 тоннаға дейінгі жүк автомобильдері – 1 860 теңге



32 орыннан жоғары автобустар және жүк көтергіштігі 10 тоннаға дейінгі автопоезд жүк автомобильдері – 2 790 теңге




Жүк көтергіштігі 10 тоннадан 15 тоннаға дейінгі жүк автомобильдері - 3 730 теңге



Жүк көтергіштігі 15 тоннадан асатын жүк автомобильдері, оның ішінде тіркемелері бар, ершікті тартқыштар – 4 660 теңге


"Қуатты өңірлер – ел дамуының драйвері" ұлттық жобасы

Ұзындығы 5,8 мың шақырым болатын учаскелерде ақылылықты кезең-кезеңмен енгізу жоспары әзірленді:


- 1-кезең – 15 қарашадан бастап енгізілді

- 2-кезең - жыл соңына дейін енгізіледі

1- кезең

1,8 мың шақырым болатын, 4 жолақты қозғалысы бар бірінші санаттағы республикалық маңызы бар автожолдардың 7 учаскесінде енгізілді: 

Олар: 

- «Нұр-Сұлтан – Павлодар»; 

- «Қапшағай – Талдықорган»; 

- «Тараз – Қайнар»; 

- «Шымкент – Тараз»; 

- «Шымкент – Қызылорда»; 

- «Шымкент – Ташкент»; 

- «Щучинск – Көкшетау». 

2-кезең

Жылдың соңына дейін ұзындығы 4 мың шақырым болатын II және III санаттағы қалған учаскелерде енгізу көзделген

Халықаралық дәліздерді дамыту

Қазақстан аумағы арқылы 7 халықаралық дәліз өтеді


1) Қытайдан және Орталық Азия елдерінен Ресей және одан әрі Еуропаға, сондай-ақ кері бағытта жүк транзитін қамтамасыз ететін негізгі дәліз Қазақстан аумағы бойынша ұзақтығы 2 747 км - «Батыс Еуропа-Батыс Қытай» халықаралық көлік дәлізі. 2017 жылы Қазақстан Республикасының аумағы бойынша «Батыс Еуропа – Батыс Қытай» дәлізін толық қайта жаңарту жұмыстары аяқталды. 

2) Елдің шығысында «ҚХР шекарасы – Майқапшағай – Қалбатау» учаскесі реконструкцияланып жатыр, оны 2023 жылы аяқтау жоспарланып отыр. 

3) Шығыс өңірдегі «Талдықорған – Өскемен» және «Үшарал – Достық – ҚХР» автомобиль жолдарының учаскесін реконструкциялау жұмыстары жүргізіліп жатыр. Жұмысты 2022 жылы аяқтау жоспарланған. 

4) «Алматы – Нұр-Сұлтан – Петропавл – Қорған» дәлізі — 1868 км. 

5) 2013 жылы «Нұр-Сұлтан – Қостанай – Челябі» учаскесін реконструкциялау (860 км) жұмыстары аяқталды және қарқындылығының артуына қарай 2024 жылы «Атбасар – Қостанай» учаскесін жоғары санатқа ауыстыра отырып, реконструкциялау жұмыстары басталады, оларды 2027 жылға қарай аяқтау жоспарланып отыр. 

 6) еліміздің батысында 2018 жылдан бастап «Ақтөбе – Атырау – Астрахань» автожолын қайта жаңарту жұмыстары қарқынды жүргізіліп жатыр, оны 2023 жылы толығымен аяқтау көзделген. 

 7) «Атырау – Орал» учаскесі бойынша жолды II-ден I техникалық санатқа ауыстыра отырып, жобалау-сметалық құжаттама әзірленуде. Құрылыс жұмыстарын 2022 жылы бастап, 2025 жылы аяқтау жоспарланып отыр. 2030 жылға қарай перспективалы өткізу қабілетін қамтамасыз ете отырып, барлық халықаралық дәліздерді қайта жаңарту жоспарда бар.

Бейбіт Атамқұлов

ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрі

«Осы мақсаттарға біз түрлі елдердің үкіметтерімен ынтымақтастықта жол жобаларын белсенді іске асыратын танылған халықаралық қаржы институттарының қарыздарын тартамыз. Олардың қатарында Дүниежүзілік, Еуропалық Қайта Құру және Даму банкі, Азия Даму Банкі және ҚХР Эксимбанкі қарыздары бар», — деген еді  министр халықпен есеп беру кездесуінде.

 

Еліміздегі автожол саласы Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев «Нұрлы жол» мемлекеттік бағ¬дар¬ламасын жүзеге асыру шеңберінде автожол саласын жетілдіруге, жолдардағы қызмет сапасын күшейтуге, көлік логистикасы жүйесінің тиімділігін арттыруға және елдің транзиттік әлеуетін одан әрі дамытуға тапсырма берген еді. Қазіргі таңда бұл сала да экономиканың сер¬пін¬ді дамуының драйверіне айналды. Жалпы, Қазақстан көлік саласын және көлік дәліз¬дерінің тран¬зит¬тік әле¬уе¬тін дамыту мақсатында қолға алған шараларды сәтті жүзеге асыратынына сенім мол.