Сайлау 2021: Кандидаттарды тіркеу мерзімі аяқталды

Өңірлерде қанша әкім сайланады

Орталық сайлау комиссиясының мәліметінше, Қостанай облысында 25 шілдеде облыстың 16 ауданы мен үш қаласында 40 ауылдық округ, 23 ауыл мен екі елді мекен әкімдерін сайлау жоспарланып отыр.

Ал, Қарағанды ​​облысында 75 ауыл әкімін сайлау жоспарланған, сайлау 134 мыңнан астам адам тұратын 149 елді мекенде өтеді.

Батыс Қазақстан облысында 9 округте сайлау өтеді, 31 ауыл әкімі сайланады.

Жамбыл облысында әкімдердің өкілеттігі мерзімінен бұрын тоқтатылған 38 ауылдық округте сайлау өтеді.

Шығыс Қазақстан облысында 77 ауыл әкімі сайланады.

Атырау облысында, Атырау қаласында және облыстың алты ауданында 18 ауылдық округ әкімдерін сайлау жоспарланған.

Алматы облысында 71 ауылдық округте сайлау өткізу жоспарланған, дауыс беруге қатыса алатын сайлаушылар саны 220 мыңнан астам адамды құрайды.

Ақтөбе облысында 12 аудан аумақтық сайлау комиссиялары 2021 жылдың 25 шілдесіне 35 әкімді сайлауға ұсынған, оның 34-і ауылдық округ әкімдері мен Хромтау ауданының Аққұдық ауылының бір әкімі бар.

Ақмола облысында қазіргі қызметтегі 239 әкімнің 95-і сайланатын болады.

Қазақстан Республикасы Ақпараттық және әлеуметтік даму министрлігінің хабарлауынша, сайлау науқаны 2021 жылғы 14 шілдеде жергілікті уақыт бойынша 18.00-ден кейін басталды. Ол 2021 жылы 24 шілдеде жергілікті уақыт бойынша 00.00-де аяқталады.

Сайлау науқанының мерзімі мен кезеңдері

Сайлау науқанының мерзімі - 30 күн.

Қабылдау мерзімі:

-        қазіргі қызметтегі әкімнің өкілеттік мерзімі аяқталған жағдайда сайлау 40 күн бұрын жарияланады және оның өкілеттік мерзімі аяқталғанға дейін 10 күн бұрын өтуі керек;

-        қазіргі әкімнің өкілеттігі тоқтаған жағдайда, сайлау әкімнің өкілеттігі мерзімінен бұрын тоқтатылған күннен бастап бір ай ішінде тағайындалады және олар тағайындалған күннен бастап 30 күн ішінде өткізілуі тиіс.

Кандидаттарды ұсыну сайлау жарияланған күннен кейін басталады және сайлау күніне 15 күн қалғанда аяқталады. Яғни, кандидаттарды ұсыну кезеңінің ұзақтығы 14 күнге дейін созылуы мүмкін. Осы уақыт ішінде үміткер тіркеуге қажетті құжаттарды жинайды.

Кандидаттарды тіркеу сайлау күніне 10 күн қалғанда аяқталады. Осы кезеңде аумақтық сайлау комиссиясы ұсынылған құжаттардың дұрыстығын тексереді.

Сайлау күніне дейінгі соңғы онжылдықта үгіт шаралары мен сайлауға дайындық жүзеге асырылады.

Сайлаудан кейін нәтижелер үш күн ішінде шығаралы, ал жеті күн ішінде - сайланған әкімді тіркеу жүргізіледі. Бұл жағдайда сайланған әкімнің өкілеттігі оны тиісті аумақтық сайлау комиссиясы тіркеген сәттен басталады.

Еске сала кетейік, ағымдағы жылдың 25 мамырында Мемлекет басшысы «Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы» Қазақстан Республикасының конституциялық заңына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының Конституциялық заңына қол қойды. Заң аудандық маңызы бар қалалардың, ауылдардың, кенттердің, ауылдық округтердің әкімдерін тікелей сайлауын өткізуге мүмкнідік береді Ауыл әкімі мемлекеттік қызмет туралы заң талаптарына сәйкес келетін, 25 жастан асқан Қазақстан Республикасының азаматы бола алады. Бір адам ауылға екі реттен көп емес әкім бола алады.

Ауыл әкімдерін тікелей сайлау қандай мәселелерді шешеді

Еске салайық, мемлекет басшысы 2020 жылғы 1 қыркүйектегі «Қазақстан жаңа жағдайда: іс-қимыл уақыты» атты ел халқына Жолдауында ауыл әкімдерін тікелей сайлауды 2021 жылдан бастап өткізуді тапсырған еді.

Бұл бастама жергілікті өзін-өзі басқару институттарының барлық жерде тәжірибесін енгізу арқылы мемлекеттік басқаруды орталықсыздандыруға байланысты негізгі саясат реформаларының пакетін дәйекті жүзеге асыруға бағытталған.

Жергілікті мемлекеттік басқару мен өзін-өзі басқаруды реформалау бірқатар стратегиялық міндеттерді шешуге бағытталған:

-        «Еститін үкімет» тұжырымдамасын жүзеге асыру үшін жергілікті өзін-өзі басқару органдарында сайлауды енгізу;

-        азаматтардың ауылдық аумақтарды дамытуға қатысуын кеңейту және жергілікті мәселелерді шешу;

-        атқарушы және заң шығарушы биліктің негізгі деңгейге біртіндеп ауысуы;

-        ауыл әкімдерін тікелей сайлауды өткізуде партиялардың өкілеттіктерін кеңейту арқылы саяси бәсекелестікті дамыту.

Айта кету керек, ҚР ОСК мәліметтері бойынша, бүгінде Қазақстанда 2346 әкім бар. Биылғы жылдың соңына дейін шамамен 775 әкімді сайлау жоспарланған. Осы санаттағы қалған әкімдерді тікелей сайлау олардың өкілеттіктерінің аяқталу мерзімінің әр түрлі болуына байланысты 2022 - 2025 жылдары өтеді. Сонымен бірге, әкімдерді сайлау өткізуге республика бюджетінен шамамен 17,6 миллиард теңге, оның ішінде биыл 4,8 миллиард теңге бөлінеді.