28 Тамыз, 2017 09:56

Мемлекет мүмкіндігі шектеулі азаматтарға қалай қолдау көрсетеді (ШОЛУ)

Бүгінгі таңда мүмкіндігі шектеулі жандарға әлеуметтік көмек көрсету әлеуметтік саясаттың жанды жері болып табылады, себебі жыл сайын мүгедектердің қатары артып келеді, оның ішінде балалар да бар. Сондай-ақ, әлеуметтік нысандар мен білімнің, жұмысқа орналасу мәселелері де жоқ емес.

Айта кетерлігі, Қазақстанда мүгедектер саны әлдеқайда көп болуы мүмкін, себебі азаматтар мүгедектіктің дәрежесін анықтау үшін медициналық ұйымдарға қаралмай жатқан кездері де болады. Оған себеп: жұмыс орнынан айырылу қорқынышы, мүгедектің дәрежесін алу қорқынышы мен қағазбастылықтан сақтану т.б. Сондай-ақ, Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметінше, халықтың орташа мүгедектігі 15 пайызды құрайды, Қазақстанда бұл көрсеткіш 4 пайызға тең.

Өңірлік көрсеткіште Оңтүстік Қазақстанды бөліп айтуға болады, 2016 жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша 112 292 адам мүгедек болып танылды (бұл халықтың 3,9% үлесі), оның 17 мыңнан астамы кәмелеттік жасқа толмағандар. Айта кетерлігі, жыл санап алғаш мүгедек болып танылғандар саны артуда, орташа есеппен аталмыш көрсеткіш 8-9 мың адам арасында тұр. 2015 жылы облыста 9191 адам мүгедек болып танылды, оның 2517-сі бала.

Мүмкіндігі шектеулі жандар бар негізгі проблемалық аймақты таңдау үшін БАҚ жарияланымдарына 2016-2017 жылдарға контент-сараптама жүргізілді.

Біріншіден, жұмыспен қамту, мүгедектерді жұмыспен қамтумен қатар мүгедек балалары бар ата-аналарды жұмыспен қамтамасыз ету проблемасы бар. Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің мәліметінше, Қазақстанда 112 мың мүгедек жұмыспен қамтылған, оның ішінде 406 мың мүгедек жұмысқа қабілетті жаста.

Екіншіден, БАҚ-та ең көп айтылатын мүгедектер проблемасы Оңтүстік Қазақстан бойынша баспанамен қамту. Айта кетерлігі, аталмыш проблеманы жергілікті атқарушы органдар мойындап отыр.

Үшіншіден, әлеуметтік орындардың қолжетімділігі, оның ішінде білім беру мен оңалту. Мәселен, ОҚО-ның Мақтарал ауданында мүгедектер саны жыл санап көбейіп келеді, әсіресе, балалар арасында артуда. Жыл сайын ауданда 750 адам мүгедек болып танылады, оның ішінде 230 бала.

Ауданда осынша мүгедек бола тұра, ауданда емдеу мекемесі беруі ғана, оған 29 адам ғана сыяды.

Айта кетерлігі, облыста нысандарды паспорттау мен бейімдеу жүзеге асырылуда. 2012 жылдан бастап 2017 жылдың 1 сәуіріне дейін өңірде 4095 нысан паспортталды.

Осылайша, мүгедектерге мемлекеттік әлеуметтік көмектің мәселесі қоғам мен мемлекеттік инклюзивтендіру болып отыр. Өз кезегінде, мүгедектерді ықпалдастыруды қазақстандық қоғамда жүзеге асыру адами капиталдың бәсекелестігін арттыру механизмі болып отыр.

Үрпекова Әмина

«Парасат» Жүйелік зерттеу институтының сарапшысы

ҰСЫНЫЛАДЫ

Барлық жаңалықтар

дерекнама 2050

ШОБ ЖІӨ көлемінің 50 пайызынан артығын өндіреді

Еңбек өнімділігі 126 мың долларға дейін көтеріледі 3-тен 6 жасқа дейінгі балаларды 100 пайыз мектепке дейінгі біліммен қамту

Қазақстан өз нарығын жаңа экологиялық стандарттарға сай келетін жанар-жағармаймен толықтай қамтамасыз етеді

Жалпы экспорт ішінде шикізат емес экспорттың көлемі екі есеге, 2040 жылы үш есеге артады

Әліпбиімізді латын қарпіне көшіру ісі басталады

Қазақстандықтардың 95 пайызы қазақ тілін меңгеруі тиіс

15 пайыз егістік алқаптарына суды үнемдеу технологиялары енгізіледі

Халықты ағын сумен қамту мәселесі шешіледі

Адам басына шаққандағы ЖІӨ көлемі 60 мың долларға көтеріледі

ҚР тұрғындарының үлесі халықтың 70 пайызын құрайды