Қазақстанға 25 жыл ішінде 1 млннан астам оралман келді
1991 жылдан бастап 2016 жылдың бірінші жартыжылдығына дейін елімізге шетелде тұрған шамамен 1 млннан астам этинкалық қазақтар келді, деп ҚР Ұлттық кәсіпкерлер палатасының басқарма төрағасының орынбасары - «Serpin» Білім беру ұйымдарының Ұлттық қауымдастығының төрағасы Мұрат Әбенов «Шаңтөбе» пікірталас клубының алғашқы отырысында мәлімдеді.
1995 жылдан бастап «Қазақ диаспорасын қолдау бойынша мемлекеттікбағдарлама» дайындалды. Жаңа заңнама қазақстандық азаматтықты алуға жеңілдіктер жасады. 24 жыл ішінде этиникалық қазақтардың тарихи отандарына қайта келуін жақсарту бойынша нормативті-құқықтық актілерге өзгерістер енгізіліп отырды. Бүгіндері қазақстандық диаспораның өкілдері әлемнің шамамен 40 елінде өмір сүріп жатыр.
«1991 жылдан бастап 2016 жылдың бірінші жартыжылдығына дейін елімізге шетелден шамамен 1 млннан астам этникалық қазақстар келді, әлеуметтік мемлекеттік бағдарламалар қабылданды, мөлшерлеп талдама жасадық – барлығының 75 пайызы бұрыңғы КСРО елдерінің өкілдері және 25 пайызы басқа елдерден келгендер. Олар көбінесе Өзбекстан, Қытай және Моңғолия»,-деді М.Әбенов.
1991 жылдан бастап 2016 жылдың 1 қаңтар айына дейін тарихи отанымызға 261 мың 104 отбасы келіп, оралман деген мәртебе алды немесе 957 мың 772 эникалық қазақтар. Олар халықтың жалпы санының 5,5% құрайды. 61,6 пайыз оралмандар Өзбекстаннан келді, 14,2 пайызы Қытайдан, 9,2 пайызы-Моңғолиядан, 6,8 пайызы –Түркменістаннан, 4,6 пайызы-Ресейден және 3,6 пайызы басқа елдерден келді.
Оралмандардың көп бөлігі Оңтүстік Қазақстанға қоныстанды – 21,2 пайыз, Алматы облысына-16,3 пайыз, Маңғыстау облысына-13 пайыз, Жамбыл облысына-9,4 пайыз және басқа аймақтарға-40,1 пайыз.
Жұмыс жасай алатын тұлғалар 55,6 пайызды, 18 жасқа дейінгі балалар 39,9 пайызды және зейнеткерлер 4,5 пайызды құрады. Оралмандардың ішінде жоғары білімі барлар 8,8 пайызды, 20,6 пайызы – орта білімі барлар, 60,8 пайызы – жалпы орташа білімі барлар жіне 9,8 пайзды – білім жоқтар құрайды.
Естеріңізге сала кетейік, 2015 жылдың 24 қараша айында Мелекет басшысы «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне халықтың көші-қоны және жұмыспен қамтылуы мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» ҚР Заң жобасына қол қойды.
Индира Қауметова